SUY NIỆM LỜI CHÚA - SỐNG TÂM TÌNH MÙA VỌNG NHƯ NHỮNG MÔN ĐỆ CỦA ĐẤNG GIÀU LÒNG THƯƠNG XÓT - Tuần IV

Tin mừng Luca (Lc 1, 39-45): 

Người môn đệ Chúa với khoé nhìn “tha nhân là người được Chúa chúc phúc”

Tuần thứ IV Mùa vọng, chúng ta chiêm ngắm Khuôn mặt Mẹ Maria và những tâm tình nhân hậu của Mẹ với người khác, qua tường thuật Tin mừng của Thánh Luca về việc Mẹ đi thăm bà Elisabeth.

Cuộc sống của chúng ta là những cuộc gặp gỡ nhiều người, nhiều nơi, nhiều lúc, nhiều sắc thái và nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Cuộc gặp gỡ của Maria và Elisabeth khá đặc biệt, theo lời tường thuật của Luca. Họ là hai người phụ nữ  - lớp người thuộc vào hạng không mấy quan trọng trong xã hội thời đó. Một điều đặc biệt hơn nữa, nếu chúng ta nhìn dưới góc độ văn hóa, tôn giáo và xã hội: Maria, cô thiếu nữ chưa làm đám cưới (dù đã đính hôn, nhưng Giuse chưa rước cô về nhà để chung sống), chưa sống chung mà đã mang thai (có thể bị gán cho tội “không đứng đắn”, phạm tội ngoại tình và sẽ bị ném đá). Bà Elisabeth, người phụ nữ đã già mà chẳng sinh con; người đàn bà son sẻ, hiếm muộn có thể bị gán cho số phận không may mắn, bị sỉ nhục và “bị chúc dữ” (xem St 29,31; 1Sm 1, 10; Is 4,1; Lv 20,20-21; 2Sm 6, 23).

Dưới mắt người đời thời đó, và theo khóe nhìn tôn giáo và văn hóa Do thái giáo, ít nhất là chúng ta có thể “giả định”, hai phụ nữ này chẳng có gì để đem ra ca tụng. Hơn thế, ta phải nói đến chuyện một người sẽ bị đem ra ném đá và người kia có thể được gọi là “kẻ bị Thiên Chúa chúc dữ”. Điểm đáng nói nữa là chuyện hai người phụ nữ khi gặp gỡ, họ còn chào và gọi nhau là “đầy ơn phúc”, “được chúc phúc”. Họ muốn “tung hô nhau” hay tự “xông hương” cho nhau chăng? Họ thật sự “có phúc” không, và “phúc’ của họ là gì, từ đâu mà có?

Họa hay phúc, ta có thể đánh giá rất chủ quan và có thể bị sai lệch. Có thể  mọi sự sẽ xảy ra như chuyện “Tái ông thất mã”, và cuộc sống xem ra là là một chuỗi dài của chuyện “phúc bất trùng lai, họa vô đơn chí”…

Từ câu chuyện của Maria và Elisabeth, chúng ta có thể nói rằng chỉ có ai là “người trong cuộc” mới có thể hiểu được mối phúc mà hai người phụ nữ này có được. Đó là điều kỳ diệu mà Thiên Chúa muốn làm, hay nói cách khác, là chuyện Thiên Chúa can thiệp cách đặc biệt vào cuộc đời của họ. Maria và Elisabeth chính là “những người trong cuộc”, là những người bị “dính vào chuyện của Thiên Chúa”. Và từ đó, thái độ của hai người phụ nữ ấy càng đặc biệt hơn khi họ biết nhìn ra hạnh phúc thật nơi những điều mà người thế gian cho là bất hạnh. Thật thế, chúng ta có thể kể ra những điểm sau:

¹ Cả hai người phụ nữ nhận ra thân phận bé mọn của mình; họ “biết mình” bằng sự khiêm tốn chứ không vì tự ti, mặc cảm. Bởi thế họ mới có thể reo lên Linh hồn tôi ca ngợi Đức Chúa, tâm trí tôi hớn hở vui mừng.

² Họ hiểu rằng ngay chính nơi sự cùng khốn của mình, Thiên Chúa đã làm những điều cao trọng. Từ đó họ tuyên xưng rằng Người là Đấng Quyền năng và danh Người chí  thánh chí tôn, là Đấng trung tín và giàu lòng yêu thương – Chúa hằng “thương xót những ai kính sợ Người”.

³ Họ tin rằng những điều cao trọng đã và đang xảy ra cho mình không phải do ý muốn riêng đạt được hay đó là phần thưởng xứng hợp với công trạng của mình, nhưng là do Thánh ý Thiên Chúa và lời giao ước tình yêu của Người với nhân loại, qua dân Israel, với cha ông của họ từ thưở trước.

⁴ Họ không bận tâm quá nhiều đến chuyện xầm xì của thế gian về những bất hạnh của riêng mình cho bằng phó thác tất cả mọi sự vào tình yêu thương, lòng trung tín và sự công minh của Thiên Chúa từ đời nọ trải qua đời kia.

Mẹ Maria và bà Elisabeth đã nhìn nhau và nhận ra nơi mỗi người hồng ân của Thiên Chúa, rồi gọi nhau bằng tên gọi của những “người được chúc phúc” hay là “người có phúc”. Còn chúng ta? Khóe nhìn nào mà chúng ta có được khi hướng tới tha nhân?

Hãy nhìn thực tế cuộc sống bên ngoài cộng đoàn chúng ta: Khắp nơi đầy dẫy những chuyện ghen ghét, lọc lừa. Người ta đánh giá nhau dựa vào những gì bên ngoài hay ở “bề nổi”. Nhiều bạn trẻ đã không dám nhìn vào người khác, vì một cái nhìn bị cho là “đểu” có thể là nguyên nhân vô duyên nhất gây nên cái chết oan khiên của một mạng người. Sự đố kị, cạnh tranh, chèn ép có mặt ở khắp nơi… Có lẽ khi con người lấy tiền tài, vật chất và vẻ hào nhoáng bên ngoài làm thước đo các giá trị và là mục đích tối thượng thì người ta sẽ nhìn tha nhân với một khóe nhìn tiêu cực: “Tha nhân là địa ngục của tôi”, nói như triết gia Jean Paul Sartre. Và cứ theo kiểu như vậy, người đứng trước mặt tôi luôn là “nguy cơ”, chính là “tai họa” và là “đầu mối của mọi rắc rối” cho tôi! Từ đó, trong các mối tương quan nhân vị, sự lựa chọn bắt buộc sẽ nhằm vào việc triệt thoái hay hạ bệ lẫn nhau. Khi ta không còn khả năng nhìn ra được điều tốt lành nơi người khác, thì ta chẳng còn biết yêu thương hay trân trọng ai cả.

Quay lại nhìn cuộc sống hằng ngày bên trong mỗi cộng đoàn ki tô hữu, chúng ta có thể thấy thêm điều gì? Thưa, đó là sự đố kị, tiếng xầm xì, lời trách cứ, chuyện chê bai cách công khai hay ngấm ngầm và việc xúc phạm đến nhau, sự tự tôn, sự tự ty, óc bè phái,…Tất cả chính là thuốc độc làm hao mòn, gặm nhấm các phần tử và tàn hại thân xác mầu nhiệm của Chúa Kitô. Bên trong các cộng đoàn kitô hữu còn có cả căn bệnh tính toán, so đo thiệt hơn hoặc kiểu hành xử theo chiều hướng khác của bệnh dửng dưng, vô cảm; của lối sống cá nhân ích kỷ và thiếu trách nhiệm. Đây là điều mà trước đây Thánh Phaolo đã nhắc nhở các tín hữu trong các cộng đoàn của ngài, và giờ đây, vẫn còn là một thực tế mà mỗi chúng ta có thể trải nghiệm.

Như Mẹ Maria, mỗi chúng ta có thể làm gì? Hãy học biết cách sống khiêm cung và biết đón nhận cuộc sống như một tặng ân vô giá, là hồng ân được hiệp thông vào Đấng yêu thương và cũng chính là Cùng Đích cao trọng mà mỗi chúng ta khao khát đạt đến.

Như Mẹ Maria, ta hãy biết vui mừng vì được Chúa yêu thương, biết tạ ơn vì được Chúa gọi mời cộng tác với Ngài.

Như  Mẹ Maria, chúng ta hãy nhìn anh chị em của mình bằng ánh mắt khiêm cung và trái tim rộng mở, biết cảm thông và bao dung hơn khi đón nhận người khác, để nhờ đó ta có thể đọc ra dấu chỉ tình yêu và hồng ân mà Thiên Chúa trao ban cho mỗi người và nơi mọi người; như chính Người “đã cho mặt trời chiếu sáng trên người lành cũng như trên kẻ dữ” (Mt 5, 45).

Bước vào những ngày cuối của Mùa Vọng, chúng ta hãy chuẩn bị cùng Mẹ lên đường mang Chúa đến cho người khác như mang một qua tặng quý giá của tình yêu thương, niềm cảm thông lớn lao hơn cả cho mọi người giữa thế giới mà tình người đang có nguy cơ bị hoang mạc hoá.

(Lê An Phong,SDB)

SUY NIỆM LỜI CHÚA - SỐNG TÂM TÌNH MÙA VỌNG NHƯ NHỮNG MÔN ĐỆ CỦA ĐẤNG GIÀU LÒNG THƯƠNG XÓT - Tuần III

Tin mừng Luca (Lc 3, 10-18): 

Người môn đệ Chúa và lối hành xử với lòng trắc ẩn

Tin mừng tuần này tiếp theo câu chuyện của Gioan Tẩy giả và lời kêu mời sám hối, thay đổi cuộc sống. Tuy nhiên, Gioan xem ra đã thay đổi thái độ, không còn gay gắt, trực tính hay đầy thịnh nộ nữa (x. Lc 3, 7-9) để loan báo tin vui về một Đấng Cứu thế sẽ xuất hiện sau đó mà mình không đáng cởi quai dép (x. Lc 3, 15-18). Và đây là bài học quý giá cho lối hành xử nơi người môn đệ của lòng thương xót.

Đối diện với nhiều hạng người khác nhau, trong đó có nhiều kẻ đáng thương hơn là đáng tội, bị anh em đồng bào khinh miệt vì “nghề nghiệp bất chính” và bị xem là “những kẻ tội lỗi” (x. Lc 3, 11-14), Gioan đã tỏ lộ một con người là ngôn sứ của Thiên Chúa yêu thương với họ. Thông điệp mà ông nói với họ là không một ai xấu xa và đáng bị loại bỏ; không một nghề nghiệp, công việc nào khiến con người bị loại bỏ ra khỏi ơn cứu độ. Gioan đã khuyên bảo mọi người làm những việc cụ thể để chứng tỏ tình huynh đệ, bảo vệ công bằng, thiện tâm và ước muốn vươn lên sự trọn hảo bằng chính sự nỗ lực hoán cải từ thực trạng của chính mình. Hơn ai hết, Gioan “hiểu” tâm hồn của con người thời đại mình đang sống và cùng đi với họ trên đường canh tân, hoán cải.

Thái độ và cách hành xử của Gioan đã để lại dấu ấn trong lòng mọi người; và người ta bắt đầu đặt câu hỏi về căn tính của ông: “Biết đâu ông Gioan chẳng phải là Đấng Mesia” (Lc 3, 15). Trong tình huống ấy, nếu muốn, ông Gioan, sẽ có được “cơ hội vàng” để tự tâng bốc hay “đánh bóng thương hiệu” của mình, nhưng Gioan đã “biết” sứ mệnh tiền hô, và với lòng khiêm tốn, ông đã khéo léo giới thiệu cho mọi người tin vui về một Đấng Cứu thế sẽ đến – Đấng có quyền năng và sẽ ban Thần khí đổi mới lòng người (x. Lc 3, 16-17).

Không cần phải truy tầm xa xôi, chúng ta cũng có thể nhận ra từ Gioan cách thức để nói về Chúa cho con người thời đại hôm nay. Như những ngôn sứ, chúng ta không thể im hơi lặng tiếng, hay hô hào chỉ vì danh tiếng cho mình. Đi xa hơn nữa, là người môn đệ của lòng thương xót, chúng ta còn cần phải có những cảm nhận của thân phận yếu hèn và tội lỗi, với bao giới hạn vướng mắc nơi bản tính con người. Tuy nhiên sự đồng cảm này không là việc thoả hiệp hay im lặng trước sự tha hoá đạo đức nơi con người. Sự thương xót chỉ dừng lại ở im lặng hay thoả hiệp đơn thuần chỉ là lòng thương hại. Sự thương xót phải được thực hành trong ánh sáng của sự thật và vì sự thiện hảo cho con người. Chính trong việc hướng theo lòng thương xót của Chúa, chúng ta sẽ biết cách áp dụng và cách chỉ bảo cụ thể cho người khác từ sự khôn ngoan của cõi lòng như Gioan Tẩy giả đã làm. Đó là lối hành xử với lòng trắc ẩn mà Chúa muốn nơi ta.(Lê An Phong,SDB)

SUY NIỆM LỜI CHÚA - SỐNG TÂM TÌNH MÙA VỌNG NHƯ NHỮNG MÔN ĐỆ CỦA ĐẤNG GIÀU LÒNG THƯƠNG XÓT - Tuần II

Tin mừng Luca (Lc 3, 1-6): 

Người môn đệ Chúa và thái độ sống: Sám hối và đổi mới

Tiếng hô của Gioan Tẩy giả và lời kêu mời sám hối, canh tân của vị ngôn sứ đã làm nhiều người cùng thời với ông “giật mình”. Rao giảng hay loan báo là nói lớn tiếng cho mọi người nghe một thông điệp quan trọng nào đó. Gioan – vị tiền hô đã lớn tiếng kêu mời mọi người “chịu phép rửa”, đồng nghĩa với việc mời gọi người khác thanh tẩy, chấp nhận một bước quyết liệt từ bỏ những gì là gian tà, sa đoạ để dành tâm hồn mình như là một “cõi thiêng” cho Thần khí Thiên Chúa ngự vào.

Người ta vẫn hay nhắc nhở nhau rằng “hãy có tinh thần đổi mới”, biết gạt bỏ những gì cũ và không hợp thời, đón nhận những thay đổi cần thiết. Theo cách tự nhiên thì mỗi một người sẽ nhận biết cụ thể điều gì với mình là “cũ” và cần thanh luyện hay đổi mới ra sao, vì ai mà chẳng thấy mình hôm nay khác với hôm qua. Nhưng sự thay đổi luôn đi kèm với những hệ luỵ của nó. Có thể đó sẽ là một cuộc bứt phá khó khăn khi người ta đã quá “ngựa quen đường cũ”. Có thể ta sẽ dễ dàng thay đổi những gì là hình thức bên ngoài, nhưng thay đổi tận căn hay làm một sự thay đổi hoàn toàn về cách nghĩ, nếp làm, quan điểm, lối hành xử..., hay làm một cuộc hoán cải - “metanoia” thì thật là khó, nhưng rất cần cho người môn đệ Chúa trong thời buổi hôm nay. Phải chân nhận rằng không một ai trong trần thế nào là hoàn hảo – ai ai cũng là tội nhân, ai ai cũng cần được ơn tha thứ của Thiên Chúa. May mắn thay cho chúng ta vì Thiên Chúa Đấng từ trời cao đến với chúng ta là Chúa của lòng thương xót , từ bi và nhân hậu, chậm bất bình, hay tha thứ và rất mực khoan nhân (x. Tv 85)

Thông điệp của Gioan Tiền hô rất rõ ràng và quyết liệt: Hãy sám hối và canh tân để rồi được nhìn thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa (x.Lc 3, 6). Ơn cứu độ mà Tin mừng nói đến không phải là câu chuyện cổ tích cứ hằng năm đến dịp là kể lại cho trẻ con. Đó chính là lịch sử của những biến cố vĩ đại mà Thiên Chúa thực hiện cho nhân loại và cho từng cá nhân chúng ta. Đón nhận ơn cứu độ cũng có nghĩa là nhìn sâu vào chính cuộc đời mình mà nghiệm ra trong tương quan với Thiên Chúa những điều tốt lành Người đã thực hiện. Đó cũng là cơ hội để nhận ra bản tính bất toàn, yếu đuối của chúng ta mà biết cậy nhờ vào lòng thương xót, sự cảm thông từ phía Thiên Chúa và cả từ phía mọi người sống xung quanh chúng ta vậy. (Lê An Phong,SDB)

SUY NIỆM LỜI CHÚA - SỐNG TÂM TÌNH MÙA VỌNG NHƯ NHỮNG MÔN ĐỆ CỦA ĐẤNG GIÀU LÒNG THƯƠNG XÓT - Tuần I

Tin mừng Luca (Lc 21, 25-28, 34-36): 

Người môn đệ Chúa và tâm thế sẵn sàng đón nhận thực tại

Bước vào Chúa nhật thứ nhất Mùa vọng, chúng ta lắng nghe đoạn Tin mừng theo Thánh Luca, nhắc lại lời Chúa Giêsu nói về những dấu hiệu của sự tàn phá, sụp đổ của thế giới. Vũ trụ sẽ tới lúc không còn trật tự, lòng người lo lắng hoang mang, sự hoảng loạn sẽ bao trùm khắp nơi. Con người sẽ đi tìm sự trợ giúp đây kia. Và vào giờ phút ấy Con Thiên Chúa xuất hiện trong vinh quang.

Bỏ qua những lời đồn đoán về ngày tận thế và những lo sợ vô căn cứ vì các cuộc tấn công ngoài trái đất hay va chạm do các thiên thạch gấy ra, chúng ta cũng phải ý thức rằng thế giới có thể bị sụp đổ, nhưng có lẽ không vì những tai hoạ đến từ đâu xa cho bằng đến từ lòng người dửng dưng vô cảm, vì những toan tính điên rồ của con người.Và không đâu xa, ngôi nhà chung trái đất của chúng ta đang bị rơi vào tình trạng hư nát nghiêm trọng, sự suy thoái nhanh chóng và những thảm hoạ, khủng hoảng đang liên tiếp xảy ra khiến người có lương tri phải giật mình: nhân loại đang làm thất vọng những mong đợi của Thiên Chúa (x. Laudato sii, 61). Nếu con người vô cảm với nhau và với những tạo vật mà Thiên Chúa trao ban cho họ (St 1, 28-30), thì sự huỷ diệt đã khởi nguồn rồi; và người ta chỉ có thể ngăn chặn kịp thời bằng lòng yêu thương, sự quan tâm và thái độ sống có trách nhiệm với nhau hơn mà thôi.

Giữa bao nhiêu biến động chúng ta trông chờ giây phút bình an và tự hỏi: bao giờ loài người mới có một chút bình an thực sự. Đứng trước hoàn cảnh thực tế nhiều khi khiến ta bất an, cần có thái độ nào? Lời Chúa tuần I Mùa Vọng nhắc nhở chúng ta hai điều: Hãy đứng thẳng và ngẩng đầu lên (Lc 22, 28); hãy tỉnh thức và cầu nguyện (Lc 22, 36). Đây là hai động thái căn bản của người có niềm tin và biết sống niềm tin đó mà hy vọng. Chúng ta chỉ nhìn lên cao, đứng thẳng thật sự khi lòng mình bình an và tâm trí đầy tràn niềm xác tín vững vàng vào Đấng toàn năng đã tạo ra vũ trụ này. Tư thế đứng thẳng và ngẩng cao đầu là điểm cao nhất của bậc thang tiến hoá, của quá trình tạo dựng và của căn tính làm người đúng nghĩa. Thêm một bước nữa, Chúa mời gọi ta sống mùa vọng với sự tỉnh thức và cầu nguyện. Như người lính canh có trách nhiệm, chúng ta biết thức tỉnh để giữ gìn sự an toàn cho mình và cả cho người. Sự lười biếng, vô trách nhiệm, cuộc sống với lương tâm chai lỳ và sức ì không muốn thay đổi, không muốn vươn lên theo những đòi buộc cao cả của đạo đức, luân lý, đức ái… có lẽ là những gì chúng ta cần phải suy nghĩ và cần phải đưa ra những quyết tâm hoán cải mới cho mùa vọng năm nay: Hãy làm cho lòng mình nhạy bén với các dấu chỉ thời đại và biết cảm thông hơn với mọi người bằng các mối quan tâm cụ thể đến vận mệnh của thế giới mà mình đang sống. 

(Lê An Phong,SDB)