ĐỂ BIẾT THÊM VỀ ĐỨC THÁNH CHA PHANXICO VÀ NHỮNG SUY NGHĨ MỤC VỤ CỦA NGÀI. (BÀI 3)

 

Chúng tôi giới thiệu phần còn lại suy tư của Đức Thánh Cha Phanxico và những quan tâm của ngài cho đời sống Đức Tin và Giáo hội lúc ngài còn là Hồng y Tổng Giám mục Giáo phận Buenos Aires, qua cuốn sách Sobre el Cielo y la tierra,  (Tạm dịch là  Chuyện Trời và đất) xuất bản năm 2010 ở Buenos Ares.

Một trong những phần đánh động nhất của cuộc đối thoại là khi hai vị Giáo sĩ Skorka và Hồng y Giám mục Bergoglio bàn thảo về cầu nguyện. Rabbi Skorka khởi sự: “Cầu nguyện phải phục vụ cho việc hiệp nhất các tín hữu, đó là một thời điểm khi mà tất cả chúng ta nói một cách chính xác cùng một từ ngữ”. Rabbi Skorka bắt đầu nói về điều mà trên thực tế rất nhiều cá nhân cảm thấy khó khăn để thảo luận công khai, hoặc thật khó có thể nói rõ chỉ bằng một vài từ ngữ. Hồng y Bergoglio đồng lòng: “Cầu nguyện là một hành động tự do”. Ngài tiếp tục: “Cầu nguyện là thưa chuyện và lắng nghe. Có những khoảnh khắc đúng là của sự im lặng sâu xa, của lòng thờ kính, chờ đợi trong lúc thời gian vụt qua”. Sau đó, ngài trích dẫn ví dụ của Áp-ra-ham cầu thay cho dân thành  Sô-đôma và Gô-mô-ra, và ông Mose cầu nguyện cho dân Israel.

Với các giáo sĩ theo chủ trương Truyền thống (Nhóm của Giám mục Lefebvre - ở Argentina họ có một chủng viện và một số nhà thờ), sự phân định của Hồng y Bergoglio thật rõ ràng: ngài đùng lối định nghĩa “phái nhỏ của truyền thống” (tradizionalisti), “những ngươi chính thống” (fondamentalisti) và cho biết thêm: “Đây là kiểu thực hành tôn giáo có phần cứng nhắc, núp bóng đằng sau một học thuyết mà họ muốn đòi hỏi nhằm đáp ứng những biện minh có vẻ chính đáng, thực tế họ thiếu hẳn sự tự do và không để cho mọi người phát triển. Trong nhiều trường hợp nó đưa đến hậu quả tiến thoái lưỡng nan và một cuộc sống hai mặt”.

Khi bàn về những trào lưu tư tưởng lớn của thế kỷ XX, Đức Hồng Y nói: “Kitô giáo lên án cùng một cách thức đối với chủ nghĩa cộng sản cũng như với chủ nghĩa tư bản hoang dã. Một ví dụ rõ ràng là chuyện tiền bạc được chuyển ra nước ngoài. Tiền bạc thuộc về một quốc gia và những ai lấy tài sản được sản xuất tại một quốc gia để vận chuyển nó tới một nơi khác là một tội lỗi, bởi vì họ không làm vinh hạnh cho đất nước nơi sản sinh các nguồn lợi và cho những người dân đã làm việc để tạo ra tài sản đó”. Ngài có ý kiến thêm về việc rửa tiền từ buôn bán ma túy: “Đồng tiền vấy máu không thể chấp nhận được”.

Về sự giàu có của Giáo Hội, ngài nói: “Người ta luôn luôn bàn về sự giàu có của Vatican. Một Tôn giáo luôn cần tiền bạc để giữ cho các công cuộc của mình hoạt động và nếu tiền bạc được luân chuyển thông qua các tổ chức ngân hàng đứng đắn thì điều này không có gì là bất hợp pháp. Số tiền đi vào kho bạc của Vatican sau đó thường đi đến các nơi dành cho người bị bệnh phong, các trường học, các cộng đoàn ở châu Phi, châu Á, Nam Mỹ”. Ngài nhắc nhớ Thánh tử đạo Lorenzo và việc người đã bảo vệ những người nghèo của Roma ra sao rồi nói: “Người nghèo là kho tàng của Giáo Hội và chúng ta phải chăm sóc họ; nếu chúng ta không có tầm nhìn này, chúng ta sẽ xây dựng một Giáo Hội tầm thường, thờ ơ, không có sức mạnh”.

Cuộc đối thoại giữa một giáo sĩ Do thái và một hồng y Công giáo không thể không chạm đến các mối quan hệ giữa người Do Thái và Kitô hữu và bi kịch diệt chủng. Liên quan đến điều này Hồng y Bergoglio đã nhắc lại giáo lý của Công Đồng Vatican II: “ Người ta không thể, cách tuyệt đối, đổ lỗi cho một dân tộc đã giết chết con Thiên Chúa”. Sau đó, cùng với sự thẳng thắn, ngài đã thừa nhận rằng ở Argentina còn một số giáo sĩ có thái độ chống Do Thái, rồi kiên quyết tuyên bố: “Hôm nay, đường hướng của Giáo Hội ở Argentina là rõ ràng: đối thoại giữa các tôn giáo”.

Về tương lai của các tôn giáo, với khoé nhìn tiên tri bắt nguồn từ nền tảng lịch sử, ngài nói: “Nếu một người nhìn vào lịch sử, sẽ thấy rằng hình thức tôn giáo của đạo Công giáo đã thay đổi đáng kể. Ví dụ, chúng ta nói đến thời còn các nước thuộc Giáo hoàng, nơi mà quyền lực trần gian được kết hợp với sức mạnh tinh thần. Lúc đó ta thấy rõ sự biến thái của Kitô giáo và tất cả không có gì tương xứng với những điều mà Chúa Giê-su chờ đợi. Do đó chúng tôi nghĩ rằng, nếu trong lịch sử đã qua, Giáo Hội đã có được một sự tiến hóa tuyệt vời như vậy, thì trong tương lai, Giáo hội sẽ thích nghi với nền văn hóa của thời đại. Cuộc đối thoại giữa tôn giáo và văn hóa là một trong những chìa khóa của Công Đồng Vatican II. Nguyên tắc khác là sự hoán cải liên tục của Giáo Hội - Ecclesia semper reformanda - và sự biến đổi của Giáo hội sẽ mặc lấy các hình thức khác nhau trong thời gian mà không ảnh hưởng gì đến tín điều”.

Không thiếu trong cuốn sách này những giai thoại hay những tranh luận thú vị. Ví dụ, việc sử dụng hoặc không mặc áo chùng thâm của các linh mục. Hồng y Bergoglio trích dẫn lời đối thoại của ngài với một linh mục trẻ: “Vấn đề không phải là bạn mặc nó hay không, nhưng quan trọng ở chổ là bạn có xắn tay áo của mình để làm việc cho những người khác”.

Nghe lại những lời rõ ràng như vậy, chúng ta cũng đủ thấy những gì mà vị Giám Mục Roma và là Chủ chăn của Giáo Hội hoàn vũ đã lên tiếng cho đến hôm nay không phải là sự bất ngờ! Đó thực sự đã là thao thức và suy tư hành động từ lâu của ngài như một vị mục tử nhiệt thành.

(Lê An Phong, SDB – tổng hợp và chuyển ngữ)